15.10. Predfestivalsko veče

Kultnom monodramom ,,Levo, desno, glumac”, autora Zijaha Sokolovića, obeleženo je sinoć predfestivalsko veče u teatru ,,Zoran Radmilović”. Reč je o dubokom promišljanju jednog od najharzmatičnijih regionalnih glumaca, koji na komičan način sa lakoćom spaja filozofska razmišljanja i zakonitosti teatra. Autor na živopisan i duhovit način briše granice između glumca i publike i uvodi je stanje egzalturane radosti sa primesama gorčine. Traga za istinom i bez ustezanja je iznosi ne štedeći ni publiku ni sebe. Na taj način uklanja nevidljivu barijeru između glumca i gledaoca ali i između pozorišta i života. Zijah Sokolović, jugoslovenski i bosansko- hercegovački glumac, za više od pola veka karijere, dobio je mnoga značajna pozorišna priznanja ali i ,,Zlatnu arenu” u Puli za film ,,Zadah tela”. Zvanično, 34. glumački festival ,,Dani Zorana Radmilovića”, počinje večeras premijerom predstave ,,Galerije”, domaćeg teatra, u režiji Nebojše Bradića.

.

Izložba „Rodonačelnici srpskog teatraˮ
U susret svečanom otvaranju 34. Festivala „Dani Zorana Radmilovićaˮ sinoć je otvorena je izložba fotografija i printova na platnu dr Milovana Zdravkovića pod nazivom „Rodonačelnici srpskog teatraˮ.
Direktor pozorišta koje nosi ime velikog glumca Vladimir Đuričić je u svom obraćanju na otvaranju ove nadasve inspirativne izložbe naglasio da je to zapravo prvi program na 34. „Danima Zorana Radmilovićaˮ.
Prisutnima se dalje obratio teatrolog i dramaturg Aleksandar Saša Milosavljević, koji je u nadahnutom maniru objasnio da autor izložbe dr Milovan Zdravković mnogo zna o temi koju postavlja ne samo zato što je obrazovan na Fakultetu dramskih umetnosti i što je pozorišni čovek već pre svega zato što je Zemunac. Jer, kako kaže, kako god posmatrali povest srpskog teatra i odakle god išli uticaji teatra, sa severa na jug, sa juga na sever, sa istoka na zapad ili zapada na istok, svi ti putevi susretali su se u jednoj tački, a to je Zemun. Kada je knez Mihailo rešio da od Srbije napravi ozbiljnu evropsku državu, shvatio je da su mu potrebne nacionalne institucije, pa su tada i nastale mnoge ustanove, između ostalih Srpska akademija nauka i umetnosti i Narodno pozorište u Beogradu.
Sam autor dr Milovan Zdravković objasnio je da ovom svojom postavkom, koja donosi portrete i umetničke prikaze znamenitih ličnosti koje su doprinele razvoju srpskog pozorišta, među kojima su knez Mihailo i knez Miloš Obrenović, Joakim Vujić, Dimitrije Davidović, Žarko Savić, pa sve do Ilije Stanojevića, koji je režirao prvi srpski film „Karađorđeˮ 1911. godine, samo podseća na činjenicu da je teatar u 18. i 19. veku smatran osnovom kulturnog identiteta civilizovanih evropskih naroda, kojima je težio i srpski narod.
Srbija je u to vreme imala priličan broj obrazovanih ljudi koji su, verujući u kulturnu i obrazovnu komponentu teatra, ali i njegovu snagu da razvija patriotski i rodoljubili duh, veći deo svog života posvetili ustanovljavanju kontinuiranog pozorišnog života u zemlji, koja je na početku 19. veka tek izlazila iz viševekovne porobljenosti, što se odnosi na deo današnje Srbije južno od Save i Dunava.
Rodonačelnici srpskog teatra uspeli su da za kratko vreme promene odnos naroda prema pozorištu i uspostave teatar koji je ličio na one u Evropi. To se posebno odnosi na Joakima Vujića, koji je u Kragujevcu formirao prvi srpski teatar i za koga se može reći da se kao takav upisao u istoriju Srba, uz nesporne autore poput Jovana Sterije Popovića, Laze Kostića, Koste Trifkovića, Toše Jovanovića, Jovana Jovanovića Zmaja, Janka Veselinovića.
Dr Milovan Zdravković nas je ovom izložbom, uz koju ide i nezaobilazni katalog, upoznao i sa mnogo manje poznatim, ali ne i manje vrednim umetnicima poput Atanasija Nikolića, osnivača i upravnika prvog pozorišta u Beogradu, Teatra na Đumruku, koji je u kratkom razdoblju od amaterskog razvio profesionalni repertoarski teatar, kao i Josipa Šlezingera, začetnika žanra komad sa pevanjem u srpskom teatru. Ništa manje značajan je i Žarko Savić, operski pevač i osnivač prve privatne opere, kao i Ljubica Kolarević, prva srpska teatarska primadona, a tu je i portret Svetislava Dinulovića, Negotinca, jednog od rodonačelnika srpskog teatra.

.